Stap voor stap

Hoe ga je te werk?

STAP 1: Formuleren van een algemene visie

Bij de start van een project waarbij men circulaire ambities heeft, is het belangrijk om deze scherp te stellen en te concretiseren. Circulair bouwen is een breed concept dat niet door iedereen op dezelfde manier begrepen wordt en dat heel wat verschillende aspecten kan omvatten. Om hier klaarheid in te scheppen bestaat de eerste stap van deze begeleidingstool uit het beschrijven van een duidelijke visie op de circulariteit van het project op basis van mogelijke toekomstscenario’s voor het gebouw. Het is belangrijk om hierbij voldoende rekening te houden met de context en de specifieke randvoorwaarden eigen aan het project. In STAP 1 wordt gevraagd om deze visie kort uit te schrijven. Er staan ook hulpvragen geformuleerd die kunnen helpen om tot een goede beschrijving te komen.

STAP 2: Algemene circulaire ambities vastleggen

In deze stap wordt, op basis van de eerder omschreven visie op de circulariteit een algemeen ambitieniveau vastgelegd per thema. Dit gebeurt door een percentage toe te kennen aan elk van de 4 thema’s om aan te duiden in welke mate men in het project op elk van hen wil inzetten. Dit biedt een visuele weergave van het algemeen gewenste circulaire ambitieniveau voor elk van de 4 hoofdthema's.

Elk project heeft zijn eigen specifieke context en randvoorwaarden, het is dan ook onmogelijk om maximale prioriteit te geven aan elk thema. In deze stap is het de bedoeling om op een laagdrempelige manier te visualiseren welke inspanning men wil leveren per thema om een bepaald niveau van circulariteit te behalen.

STAP 3: Concrete selectie van circulaire vereisten per thema

Maak in de stappen 3.1 tot 3.4 per thema een selectie van wat je wil meenemen in jouw project. Dit gebeurt door telkens met “ja” of “nee” aan te duiden welke circulaire vereisten men wil beschouwen. Op deze manier maak je de gewenste circulariteit van je project concreet.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen “MUST HAVES” en “EXTRA’S. De “MUST HAVES” zijn die circulaire aspecten die absoluut minimaal nodig zijn wanneer men op een thema wil inzetten. Ze zijn in principe dus altijd belangrijk, los van de context of de initieel voorziene functie van het gebouw. De “EXTRA’S” zijn extra eisen die opgelegd kunnen worden om (nog) meer op dit thema in te zetten. Zij duwen het ambitieniveau verder omhoog. Rekening houdend met de specifieke context en randvoorwaarden van het project, is het aan de gebruiker zelf om in te schatten welke extra eisen meegenomen kunnen worden.

STAP 4: Bijstellen van de ambitieniveaus per thema

In stap 4 krijg je na het doorlopen van de invulformulieren een berekening van de gewenste ambitieniveaus per thema. Hier wordt ook nagegaan of alle “MUST HAVES” per thema geselecteerd werden. In deze stap kijk je na of je eerder ingestelde ambitieniveau per thema in stap 2 overeenkomt met het berekende ambitieniveau in stap 4. Zijn er grote verschillen? Dan zal je je algemene ambitieniveau moeten aanpassen (en dus ook tijd en middelen hierop afstemmen) of de geselecteerde vereisten moeten aanpassen (meer of minder vereisten selecteren). Door deze oefening te maken kan je nagaan of je realistische ambities voorop hebt gesteld en kan je de nodige aanpassingen doen om tot een realistisch verhaal te komen.

STAP 5: Dashboard van circulaire ambities

In stap 5 worden de circulaire aspecten per deelthema gevisualiseerd in de vorm van een dashboard. Genereer op basis van dit dashboard een communicatiefiche die dient om over de circulaire ambities van het project te communiceren. Ze kan gebruikt worden in de aanbesteding, om oplossingen te vergelijken, of om gedurende het ontwerpproces beslissingen af te toetsen. Het dient als houvast om met de betrokken bouwpartners over de gewenste circulariteit in het project te communiceren.

STAP 6: Nakijken in hoeverre de circulaire ambities behaald werden

Naarmate het project vordert kan nagegaan worden in hoeverre de circulaire vereisten gerealiseerd werden. Dit gebeurt door in de tabbladen 1.a tot 4 in de kolom “check” voor elk criterium aan te duiden met “ja” of “nee” of het behaald werd. Soms zijn er externe factoren die bepalen of bepaalde zaken uitgevoerd kunnen worden of niet. Om dit te duiden is er ruimte voorzien voor opmerkingen/leerlessen/verbeterpunten. De resultaten van deze evaluatie worden gevisualiseerd in de vorm van een dashboard in tabblad “CHECK”. Deze oefening biedt de mogelijkheid om te reflecteren over de reden waarom het resultaat afwijkt van de vooropgestelde ambities in positieve of negatieve zin. Dit kan helpen om in een toekomstig project betere inschattingen te kunnen maken naar de haalbaarheid van ambities toe en helpt om leerlessen te capteren.