Voorlopen in de transitie
Voorlopen in de transitie
Om tot een bouwsector te komen die werkelijk georganiseerd is volgens de principes van een circulaire economie, zijn er enkele fundamentele systeemwijzigingen nodig. De transitie staat echter nog in haar kinderschoenen. Zaken die in de toekomst deel zullen uitmaken van een circulaire bouwsector zijn dus vandaag nog geen evidentie. Circulair bouwen vereist innovatieve, slimme en intensieve manieren van samenwerken, informatie delen en waardecreatie.
Binnen een project kan men ervoor kiezen om hierin een pioniersrol op te nemen en mee de transitie te versnellen door praktijkervaring op te bouwen. We definiëren 3 subthema’s waarop ingezet kan worden:
- Op zoek naar synergieën
- Informatie delen en beheren
- Innovatieve businessmodellen en bouwproces
"Het volledige KULeuven Living Lab werd gemodelleerd in BIM. Het finale as-built model werd opgeleverd en centraal toegankelijk gemaakt voor alle betrokken partijen."
Op zoek naar synergieën
Energie- en materiaalverbruik voorkomen en terugschroeven, staat met stip bovenaan het lijstje van circulaire strategieën. Het is evident dat we de impact het sterkst kunnen beperken door “niet te bouwen”. Om dit mogelijk te maken, moeten we van bij de vroege ontwerpfase of soms zelfs de definiëring van de opdracht nadenken over mogelijke synergieën. Kunnen we bepaalde processen, activiteiten, productstromen, afvalstromen, energiestromen, enz. samenbrengen om een hogere efficiëntie en grondstofbesparing mogelijk te maken? Functies delen of collectieve systemen kunnen voor materiaal- en energiebesparingen zorgen.
Informatie delen en beheren
De stelling van architect Thomas Rau “Afval is materiaal zonder identiteit” geeft aan hoe cruciaal informatie is wanneer we willen evolueren naar een circulaire economie. Deze informatie digitaal ter beschikking stellen en beheren zal bepalend zijn om materialen, producten of gebouwen opnieuw in kringlopen te kunnen brengen. Een bouwwerkpaspoort kan hierop een antwoord bieden. Maar ook in de gebruiksfase kan “informatie” helpen bij het efficiënt gebruiken en beheren van een gebouw. Op die manier kunnen we met behulp van informatie- en databeheer materiaal en energie besparen.
Innovatieve businessmodellen en bouwproces
De circulaire economie vereist businessmodellen die de waarde van de producten en de materialen zo goed mogelijk helpen te bewaren. Daarnaast moeten ze ook de sluiting van de kringlopen bevorderen zodat onze economische groei niet langer afhankelijk is van de ontginning van grondstoffen. Om succesvol te zijn, moeten bovendien alle actoren uit de waardeketen hiervoor samenwerken. De manier van aanbesteden en de organisatie van het bouwproces moeten hier bijgevolg voldoende op afgestemd worden. Ten slotte speelt ook de manier waarop naar kosten gekeken wordt een belangrijke rol.