Milieubewuste materiaalkeuzes
Milieubewuste materiaalkeuzes
De keuze voor een bepaald materiaal heeft een impact op het milieu. Die impact wordt niet alleen bepaald door de manier waarop het materiaal geproduceerd wordt, maar ook door de grondstoffen voor productie, producten die nodig zijn voor het onderhoud, de behandeling van het materiaal einde levensduur (storten vs. recyclage), enz. Om dat alles voor elk materiaal en volledig gebouw in detail in kaart te brengen, zijn verregaande LCA-berekeningen nodig. Dat is niet altijd mogelijk of wenselijk. Je kan er dus ook voor opteren om op een eerder intuïtieve manier - op basis van enkele vuistregels - milieubewuste keuzes te maken.
- Betekenis en belang
- Hoe werd dit opgenomen in de tool Circulair Gebouwd?
- Hoe kan je dit meten?
- Voorbeelden uit de CBCI Living Labs
- Handige tools die je kunnen helpen
Vuistregels voor milieuvriendelijke materialen
- Materialen die door een externe partij geëvalueerd werden en een duurzaamheidslabel bezitten
- Materialen die recycled content bevatten (om de uitputting van grondstoffen tegen te gaan)
- Materialen die al beschikbaar zijn (hergebruik of herfabricatie of vanuit restproduct)
- Materialen vanuit restafval of een bijproduct van andere sectoren en bij einde leven recycleerbaar of biodegradeerbaar zijn.
- Materialen die lokaal geproduceerd of geoogst worden (streven naar korte keten)
Het is echter belangrijk om in het achterhoofd te houden dat het hier gaat om vuistregels, dit klopt dus niet “altijd”. De kans bestaat dat een materiaal recycled content bevat, maar dat het “recyclage”-proces zo energie-intensief is, dat het een hogere impact heeft op het milieu dan een variant die geproduceerd werd met enkel virgin materiaal. Of dat recupmateriaal vanuit een ver land getransporteerd werd waardoor de impact van het transport zwaarder doorweegt dan een nieuw lokaal geproduceerd materiaal.
Hoe werd dit opgenomen in de tool Circulair Gebouwd?
De actiemogelijkheden die we in de tool hebben opgenomen, zijn gebaseerd op eisen in MAT 2 en BIN 3 uit GRO (een duurzaamheidsmeter uit België) en zijn daarnaast verder uitgebreid met vereisten die we geformuleerd hebben op basis van de expertise van Buildwise rond de milieuprestatie van materialen.
Op vlak van milieubewuste materiaalkeuzes, milieu-impact bij het voorontwerp en milieu-impact van het as-built dossier hebben we zowel musthaves als extra’s gespecificeerd.
Hoe kan je dit meten?
Op basis van een BOM (Bill of materials) waarin de hierboven vermelde aspecten (lokale productie, recycled content, hergebruik, heeft duurzaamheidslabel,…) opgenomen worden, kan je in percentages uitdrukken in welke mate de materialen in het gebouw aan deze vereisten voldoen.
Voorbeelden uit de praktijk
Welke tools kunnen hierbij helpen?
- MAT 3 Materials passport excel-sheet: deze tabel laat toe om alle aanwezige materialen in het gebouw op te lijsten en per materiaal aan te geven wat de herkomst is en of het een duurzaamheidslabel heeft. Op deze manier kan men procentueel uitdrukken op welke manier “milieubewuste” materiaalkeuzes werden gemaakt.
- NIBE Environment Classifications: databank met informatie over de milieu- en gezondheidsgegevens van bouwproducten
- Databanken die circulaire of milieuvriendelijke materialen oplijsten en/of evalueren: C-bouwersPro, ProReMat, Circubuild,…
- De berekeningstool Ubakus : voor het doorrekenen van vocht-/dampvorming binnen het isolatiepakket. Deze tool is vooral interessant om de toepasbaarheid van biobased materialen na te gaan.
- Materialenpyramide: deze tool geeft inzichten in de milieu-impact van materialen op basis van generieke data.